Akukho ndlovu inye eyavunwa eTanzania ngo-2017

0a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1-11
0a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1a1-11

Isabelo sendlovu esabelwe iTanzania yiNgqungquthela yoRhwebo lwaMazwe ngaMazwe lweZilwanyana neZityalo ezisengozini (CITES) yayizindlovu ezingama-50 kodwa, abazingeli bathi, akukho nanye eye yavunwa ukusukela ngo-Okthobha ka-2017.

ITanzania ayikavuni nanye indlovu ngeli xesha lokuzingela, ngenxa yenceba yabadlali bokhenketho abasebenzisa ukutya, bephikisana nengxelo kwicandelo elithile leendaba zasekhaya zokuba iijumbo ezili-100 zazingelwa ngokusemthethweni.

Ixesha eliphakathi kukaJulayi 1, ukuya ku-Okthobha, 2017, isabelo sendlovu esabelwe iTanzania yiNgqungquthela yoRhwebo lwaMazwe ngaMazwe lweZilwanyana ezisengozini yezilwanyana zasendle kunye neFlora (CITES) yayizindlovu ezingama-50 kodwa, abazingeli bathi, akukho nanye eye yavunwa ukusukela ngo-Okthobha ka-2017.

Umbutho wabaqhubi bezinto zokuzingela eTanzania (TAHOA) kunye noMbutho wabazingeli baseTanzania oqeqeshiweyo (TPHA) kwingxelo yabo edibeneyo yokuba inani leendlovu ezivunwe phakathi kuka-2010 no-2013 nalo linciphile, ngenxa yamalungiselelo amatsha ngobunzima beendebe kunye nobude obaziswa ngoGcino lwezilwanyana zasendle. (Ukuzingelwa kwabakhenkethi) iMigaqo, ngo-2010.

Ngo-2010 i-quota ye-jumbos yayingama-200 kodwa i-96 ivuniwe, ngo-2011 i-quota yayingama-200 kodwa i-45 yazingelwa, ngo-2012 i-quota yayingama-200 kodwa i-43 ivuniwe, ngo-2013 i-quota yayingama-200 kodwa i-35 yazingelwa, ngo-2014 yayiyi-100 kuphela ivuniwe, ingxelo esayinwe liGosa eliyiNtloko yeSigqeba se-TAHOA, uLathifa Skyes.

Ukubuyela umva ngo-2015 isabelo sasiyi-100, kwavunwa ezintathu kuphela, kwaye ngo-2016 isabelo sasiyi-100, kodwa zimbini kuphela ezavunwayo.

Le ndlela yolondolozo kwiindlovu ezizingelayo yamkelwa yi-European Union, ngo-Agasti 2016, eyamkela iinzame ezinkulu zikaRhulumente waseTanzania kunye nomzi mveliso wokuzingela wokulawula ukuzingelwa ngokungekho mthethweni kwendlovu.

Oku kukhokelele ekubeni i-EU yenze iziphumo ezilungileyo kwizinto ezine kwezintandathu zendalo eziyila uluhlu lweendlovu eTanzania: ngokukodwa: iSerengeti, Tarangire-Manyara, Katavi-Rukwa kunye neSelous-Mikumi.

Izindululo zamkelwe ukuba inani elikhoyo ngoku le-CITES le-100 leendlovu limela i-0.24 yeepesenti yabemi bebonke (njengoko kubonisiwe lubalo luka-2014 lweNdlovu eNkulu) kunye neepesenti ezingama-0.20 ngokusekwe kuqikelelo oluhlaziyiweyo luka-2015.

Le yipesenti engaphantsi kwepesenti ye-0.3 yeyona nto iphantsi ekuthathweni ukuze kugcinwe umgangatho wendebe ephezulu.

Izambrela zabazingeli bezokhenketho kunye nabazingeli abaziingcali ziye zaluphelisa uloyiko lukarhulumente lwengeniso eveliswe leli candelo ukuhla kule minyaka idlulileyo.

Umphathiswa Wezendalo kunye nezoKhenketho uHamis Kigwangalla kutsha nje uthe wothukile kukuva ukuba eli candelo lenze nje i-Sh10 yezigidigidi kulo nyaka uphelileyo, ishiye irekhodi le-Sh60 yezigidigidi ebhaliswe ngaphambili.

"Ndiyakholelwa kutshintsho, sizakubeka inkqubo entsha kwaye sitshintshe imithetho yezokhenketho yokuzingela ukwandisa inzuzo evela kwicandelo," utshilo uGqirha Kigwangalla uxelele abadlali bezokhenketho e-Arusha kwiveki ephelileyo.

Kodwa inani elivela kwi-TAHOA kunye ne-TPHA libonisa ukuba eli shishini lenze ngaphezulu kwe-Sh40 yezigidigidi kulo nyaka uphelileyo, ngokuchaseneyo noko kwaxelwa kwikota enye yeendaba.

"Olu lwazi luxeliweyo ludidekile ukuba kuvunyelwe ngantoni kurhwebo lwamanye amazwe, kuvunyelwene njani kwinqanaba likazwelonke kwaye kuvuna ntoni kwishishini lokuzingela," ingxelo ifunda inxenye.

I-Tanzania ibambelela kwi-CITES kunye neendlela ezihamba ngayo zonke izilwanyana ezixeliweyo kuphando rhoqo iZiko loPhando ngeZilwanyana zasendle laseTanzania (TAWIRI) liqhuba kwaye likhokela iCandelo leZilwanyana zasendle ekujonganeni necandelo.

Icandelo lezasendle belilawula ngokungqongqo isabelo esivumelekileyo sokuthengiswa kweendlovu ezili-100, ”itsho ingxelo.

Ngo-2014, i-TAHOA yacebisa ukuba isabelo sikazwelonke sincitshiswe sisuke kwi-200 siye kwi-100, kwaye kwakhona ngo-Agasti ka-2017 umbutho uqhubeke ucebise ukuba wehliswe ukusuka kwi-100 ukuya kwiindlovu ezingama-50.

Oku kwenziwa emva kweziphumo zophando lwesizwe ezibonisa ukuba iindlovu zaziphantsi koxinzelelo lokuzingela ngokungekho mthethweni kwendlovu.

Ukwehla kwahlanganiswa neenkonzo zaseMelika zeNtlanzi kunye neZilwanyana zasendle ezinqumamisa ukungeniswa kweendebe zendlovu ezivela eTanzania, njengoko iipesenti ezingama-70 zentengiso yokuzingela yaseTanzania isuka kuqoqosho lwesibini lwehlabathi.

Isiteyitimenti semibutho sithi iCandelo lama-27 (1) leMigaqo yoLingelo lokuZingela ka-2015 livimbela abazingeli ekuzingeleni ingonyama eneminyaka engaphantsi kwemithandathu kunye neCandelwana elichaza isohlwayo esilindele abo bangathobeli.

“I-TAHOA ne-TPHA zixhasa ngamandla ezi zikhokelo zingqongqo zimiliselwe licandelo lezilwanyana zasendle le-TAWA ukuqinisekisa ukuba iingonyama zesizwe ziyaqhubeka ukuphucula,” itsho ingxelo.

Abazingeli abaziingcali ukusukela oko kwafaka isicelo seMigaqo yoKuzingela abakhenkethi ka-2010 kunye nokwamkelwa komda weminyaka emithandathu-ubudala bakukhuthalele ukuphepha ukuvuna iingonyama ezingaphantsi kweminyaka.

Ngenxa yoko, umyinge wamadoda avuniweyo aneminyaka engaphezulu kwemithandathu ukhule ngokunyuka ukusuka kwi-10.6 yeepesenti ukuya kwi-88.2 yeepesenti ngelixa inani labesilisa abavuniweyo abangaphantsi kweminyaka emi-4 lehlile ukusuka kwiipesenti ezingama-22.4 ukuya kwiipesenti ezi-5.9.

Bonke abaqhubi abanqwenela ukuzingela iindlovu bafaka izicelo zamaphepha-mvume athile ukuba nje indebe ihlangabezana nomgangatho omncinci ochazwe kwiCandelo lama-26 (4) leMigaqo yoKuzingela ka-2015.

“Ngaphandle kokuthintela umgaqwana (1), umntu uya kuzingela indlovu enye yamabamba ayo inobunzima obungama-20 eekhilogram nangaphezulu okanye elinganiselwa kwisentimitha ezili-160 nangaphezulu,” lifundeka njalo eli candelo.

Umzingeli oqeqeshiweyo okhokela umthengi ukuba azingele indlovu ngokuchasene nalo mthetho uphantsi wenza ityala kwaye xa efunyanwa enetyala uya kuhlawuliswa njengoko kuchazwe kumgaqo 27 (2).

Ngokweli candelo, isohlwayo semali esiyi- $ 2,500 okanye ukuvalelwa entolongweni ixesha elingekho ngaphantsi kweenyanga ezintandathu kwityala lokuqala okanye isohlwayo se- $ 5,000 kunye nokuvalelwa entolongweni ixesha elingaphantsi konyaka omnye kwixesha lesibini lolwaphulo-mthetho.

Kwimeko apho omnye enze ityala lesithathu, isohlwayo se- $ 10,000 okanye ukuvalelwa entolongweni ingekho ngaphantsi konyaka omnye kunye nokucinywa kwelayisensi ye-Professional Hunters.

<

Malunga nombhali

Umhleli weSabelo esiyiNtloko

Umhleli oyintloko weSabelo nguOleg Siziakov

1 amagqabantshintshi
ezintsha
kunako
Inline feedbacks
Jonga zonke izimvo
Yabelana ku...