Emva kokubhubha komfazi nendlovu, iDinokeng Reserve inezinto ezininzi zokuphendula ngazo

I-DGR-iphepha lasekhaya-logo
I-DGR-iphepha lasekhaya-logo

Izinto azihambi kakuhle kuMzi wezilwanyana waseDinokeng eGauteng. Njengoko lo vimba ujongene nesaqhwithi esinomsindo sokugxekwa emva kwe Ingonyama yomnini wendawo uKevin Richardson yabulala ibhinqa eliselula, kuye kwabekwa izityholo kulo myezo ngenxa yokuphatha iindlovu.

The Elephant Specialist Group Advisory Group (ESAG) ilugxekile ulawulo lwe-Dinokeng ngokunikezela ngesitofu sokugonya esinempikiswano, esiqhele ukusetyenziswa ukucinezela i-must, kwenye yeenkunzi zayo ezincinci zendlovu. Oku emva kokuba iingcaphephe zolawulo lweendlovu ezisebenza kwiKomiti eLawulayo yaseDinokeng (DSC) kungazange kuboniswane ngazo malunga nokusetyenziswa kwesitofu sokugonya i-GnRH, okanye isityholo semosth yendlovu, kwasekuqaleni.

Ukubhubha kwakutshanje kwenkomo yendlovu, engaziwa ukuba yinkunzi yendlovu ngethuba isenziwa umqala, kuye kwadida iingcali ezisebenza kulo myezo. Inkomo yajongwa ngugqirha wezilwanyana wasekuhlaleni owayecinga ukuba indlovu yinkunzi. Ngenxa yobunzima kunye nobukhulu, iinkunzi zeendlovu zifumana idosi ephezulu yesixhobo sokungakwazi ukuhamba kuneemazi ezikwiminyaka efanayo.

NgoJanuwari walo nyaka, iNGO Elephants, Rhinos & People (ERP) nayo yarhoxa kulo vimba kwaye ayisayiboneleli ngesibonelelo senyanga esingaphezu kwe-R100 000 kwiinkonzo zokubeka iliso kwiindlovu.

 

Ukugqwetha iingcebiso zenzululwazi

NgokukaGqr Marion Garaï, usihlalo we-ESAG kunye nelungu le-DSC, akuzange kuthethwe ikomiti malunga nokusetyenziswa kwesitofu sokugonya i-GnRH, njengoko akuzange kukhankanywe ukuba inkunzi yenkomo yayikwimost ngexesha lentlanganiso yangaphambili ye-DSC ngoNovemba ka-2017. Unyango lwe-GnRH lweza ngezinye iingcaphephe zeli candelo, abathi kwathethwa nabo nangona bengazange babandakanyeke ngaphambili kwi-Dinokeng. Ukuphendula, i-ESAG yalathisa ileta ngqo kubaphathi baseDinokeng ecebisa ngokuchasene nokusetyenziswa kwesitofu sokugonya i-GnRH, njengoko ibingayi kuba nefuthe 'kwindlela yokuziphatha kwengxaki' etyholwa ngayo indlovu.

Ngaphandle koku, indlovu egama linguHot Stuff, echazwa njengengxaki yendlovu, yagonywa.

I-GnRH icinezela amanqanaba e-testosterone kwaye ke ngoko icinezela i-must. UGaraï uthe eyona miba iphambili malunga nokulawula amabhulu amancinci eDinokeng ibisoloko imalunga nocingo olungagcinwanga kakuhle – hayi ubundlongo-ndlongo obubangelwa yi-must. 'Kubonakala ngathi isizathu esivakalayo sisetyenziswe emva kweleta yam yokucacisa ukuba isetyenziselwa ntoni i-GnRH, eyile, ukucinezela ubundlongondlongo obunxulumene ne-must,' utshilo uGaraï.

Kwileta elandelelweyo ebhalelwe abanini-mhlaba baseDinokeng, abaphathi babanga ukuba iHot Stuff 'bekuyimfuneko ngokusisigxina kwezi nyanga zintathu zidlulileyo.' Nangona kunjalo iingcali zithi akunakwenzeka ukuba inkunzi yenkomo encinci ibe kwimeko ye-must ixesha elide kangaka.

Xa ebuzwa malunga noku, ugqirha wezilwanyana waseDinokeng osemthethweni uGqirha Jacques O'Dell uthe akanakuphefumla ngalo mba, nanjengoko 'kuyakwaphula imfihlo yomxhasi kumguli'.

Esi ayisosihlandlo sokuqala kuthathwa izigqibo eziphikisanayo malunga nolawulo lweendlovu kulo myezo. NgoNovemba kulo nyaka uphelileyo, uDinokeng wafaka isicelo sephepha-mvume ezimbini zezilwanyana ezenza umonakalo (i-DCA) ukuze kubulawe iHot Stuff kunye noTiny Tim, enye inkunzi yendlovu encinane. Ekukhuthazeni amaphepha-mvume, akukhange kukhankanywe 'imo esisigxina yemost' ye-Hot Stuff.

Umlawuli weERP uDereck Milburn uthe isigqibo sokufaka izicelo zamaphepha-mvume senziwe ngaphandle kolwazi lweERP kwaye sahluke kakhulu kwiinjongo zalo mbutho ezikukusindisa iindlovu ekuzilweni. Uthe ngelo xesha iERP ayizukuba nayo enye indlela ngaphandle kokuphinda iqwalasele indawo yayo kulo vimba ukuba amaphepha-mvume ayasetyenziswa.

NgoJanuwari, nangona iimvume ze-DCA zingasetyenziswa, iERP yazikhwebula eDinokeng. Ngokuka-Milburn, ubudlelwane obunzima phakathi kwabasebenzi bakhe kunye nabanini-mhlaba e-Dinokeng bathintela ulawulo lweendlovu olufanelekileyo yi-NGO.

Abahloli be-ERP bezilwanyana zasendle, kunye nayo yonke inkxaso-mali, baye barhoxiswa.

UDinokeng emva koko wagqiba kwelokuba abophe iinkunzi zeendlovu ezintathu, eziquka iHot Stuff. NgokukaGaraï, isizathu sokuba uDinokeng akhethe ukujula aze abophe inkunzi yenkomo kwimost sasingaqhelekanga. 'Oku kwakhona kuyabuza ukuba ingaba indlovu, eneneni, ibikwimost iinyanga ezintathu.'

Kungekudala emva kolu tyando, kwafunyanwa enye yeendlovu ezimbini ezinemiqala, eyayibizwa ngelo xesha njengoJ Junior. Iziphumo zokuqala ngugqirha wezilwanyana, u-O'Dell, zibonise ukuba isilwanyana sisenokuba sidutyulwe kwiiveki ezimbini ngaphambili.

 

Ukubhideka okukhulu

Ukuphononongwa ngokucokisekileyo kwesidumbu kwatyhila ibhombu: indlovu efileyo, enyanisweni, yayiyinkomo yendlovu ingeyiyo inkunzi yenkomo uJ Junior, ekwakufanele ukuba yamkele ikhola. Indlovu engeyiyo yayijikijelwe, yakrweca, yaza kwathiwa ifile.

Oogqirha ababini kuqhaqho lokubeka ikhola, u-O'Dell kunye nomncedisi wezilwanyana uKatja Koeppel, abakwazanga ukuqaphela ukuba indlovu yimazi. Ngokuka-Millburn, owayekho xa kusenziwa ikhola, abakwazanga nokulibona inxeba lokungena kwimbumbulu “ngenxa yendlela indlovu eyayilele ngayo”. Nangona kunjalo, akukho manxeba axeliweyo xa isilwanyana sibuya kwaye sasukuma emva kwe-anesthesia.

Kwileta esemthethweni eyayijoliswe kubanini-mhlaba baseDinokeng emva nje kokuba indlovu ibhubhile, u-O'Dell wachaza ukuba i-septicemia ebukhali yabhaqwa ngaphakathi kwesidumbu sendlovu xa yafunyanwa ifile. Iziphumo zesidumbu zisalindile, kodwa ngaphandle kokufunyanwa kwembumbulu akukho bungqina bubambekayo. Isidumbu sendlovu sangcwatywa ngaloo mini.

Akukho ngcaciso inikiweyo malunga nokuba kutheni oogqirha bezilwanyana ababini ababalekayo baza badibanisa indlovu bengakwazi ukwahlula isini sayo. Ukubhideka kongezwa xa abaphathi be-Dinokeng bathumela ileta kubanini-mhlaba ngoloyiso bechaza ukuba 'u-J Junior usaphila kwaye uphilile', ngaphandle 'kweengcinga ezininzi ezenziwe ngawo onke amaqela ngexesha lomsebenzi.'

 

Isithuko kubacebisi

UGaraï wathi: 'Ayinakuqondwa indlela abantu abangaka ngayo kunye noogqirha ababini bezilwanyana zasendle abangakwaziyo ukwahlula inkunzi yenkomo kwinkomo.'

USihlalo wamaShishini eDinokeng Game Enterprises u-Etienne Toerien ugxininise ukuba 'iindlovu zaseDinokeng zilawulwa kakuhle kwaye 'azikho mngciphekweni'. Nangona kunjalo, uqinisekisile ukuba uninzi lokubiyelwa kule ndawo abukho semgangathweni, nto leyo eshiya iindlovu zigqobhoza iipropati ezingaphakathi eDinokeng njengoko zithanda.

Ukwaqinisekisile ukuba, ukusukela ngoJanuwari, ukubekwa esweni kwezilwanyana kuye kwamiswa kwaye 'abazingeli abangekho mthethweni banokuba sepakini nangaliphi na ixesha'. Uthe inkomo yayinokudutyulwa ngabazingeli abangekho mthethweni okanye ngamafama kuloo ndawo, kodwa wathi 'yintelekelelo yakhe nabani na ukuba kwenzeke ntoni'.

Ngokutsho kukaGaraï, 'Kuyacaphukisa ikomiti elawulayo kunye nabo bonke abanye abacebisi besayensi abaye babonisana nabo kwixesha elidlulileyo kodwa abazange baphulaphulwa, kwaye abantu bacela uluvo lwabo kwi-GnRH engazange ibe yinxalenye yabacebisi abadlulileyo okanye ukuqondisa. kwikomiti, ukufunda zonke izizathu ezizisiweyo.'

NgoNovemba ka-2016, iDinokeng yaba ngundaba-mlonyeni xa inkunzi yendlovu encinane yadutyulwa ngokungekho mthethweni ngumfama emva kokugqobhoza iingcingo zalo myezo. Umfama wayibulala indlovu ngaphandle kwesilumkiso waza watsalela umnxeba kuphela kumyezo lowo esithi mabawulande isidumbu.

A uphando olupheleleyo lisebe elijongene nokubiwa kwemfuyo lamapolisa kunye namagosa esebe laseRhawutini lophuhliso lwamaphandle nophuhliso lwezolimo, kodwa ityala laye larhoxiswa.

<

Malunga nombhali

UJuergen T Steinmetz

UJuergen Thomas Steinmetz uqhubekile esebenza kwishishini lokuhamba nokhenketho okoko wafikisa eJamani (1977).
Uye waseka eTurboNews ngo-1999 njengephepha leendaba lokuqala kwi-intanethi kushishino lokhenketho lwehlabathi.

Yabelana ku...