Ulondolozo lwezilwanyana zasendle ngesimbo esivakalelwa luluntu lwaseAfrika

apolinari
ulondolozo lwezilwanyana zasendle

ENgorongoro eTanzania, uluntu lwasekhaya luxhamla ngokuthe ngqo kwiinzuzo zokhenketho ezivela kubakhenkethi abangaphezu kwama-600,000 abatyelela ipaki minyaka le. Ngokubambisana, izilwanyana kunye noluntu zihlala kunye ngoxolo apho ukungazingeli ngokungafanelekanga kunganyanzelwanga. Le yimeko yokuphumelela yokuphucula ukhenketho oluzinzileyo kunye nokuphila kwabantu.

Kubalwa njengowona mandla ubalaseleyo kubakhenkethi eTanzania naseAfrika, iNdawo yoLondolozo yaseNgorongoro (NCA) emantla eTanzania imile njengomzekelo omhle wolondolozo lwezilwanyana zasendle- indawo emhlabeni apho izilwanyana zasendle nabantu bahlala kunye ngoxolo, besabelana ngamadlelo kunye nezinye izibonelelo ziyafumaneka kummandla wolondolozo.

Ukundwendwela Indawo yolondolozo yaseNgorongoro kwaye umngxuma wayo odumileyo unokuba yinkumbulo yobomi bonke apho umntu nakweliphi na ikona lomhlaba angayithanda imimangaliso yendalo.

Ukuzingelwa ngokungekho mthethweni kwezilwanyana zasendle ngenjongo zorhwebo okanye zeshishini akuqwalaselwa eNgorongoro, kuthathwa inyani yokuba uluntu lwasekhaya luxhamla ngokuthe ngqo kwiinzuzo zokhenketho ezivela kubakhenkethi abangaphezu kwama-600,000 abatyelela ipaki minyaka le.

Ethetha ngemeko yobomi kwizilwanyana zasendle nakubantu abangaphakathi kuMmandla woLondolozo waseNgorongoro, igosa lezolondolozo eliphezulu uMnu. Elibariki Bajuta uthe ulondolozo lwezinto eziphilayo kunye nelifa lemveli bekujoliswe ekukhuthazeni ukhenketho oluzinzileyo nokuphila kwabantu.

Indawo yolondolozo yaseNgorongoro ikwisiphaluka sokhenketho esisemantla eTanzania, itsala abakhenkethi abanesithombe kunye nabanye abakhenkethi abavela kuzo zonke iimbombo zehlabathi ukutyelela le nxalenye yeAfrika kwizilwanyana zasendle.

IGunya loLondolozo lweNdawo yaseNgorongoro linikwe umsebenzi wokugcina nokukhusela zonke izibonelelo zendalo kunye nenkcubeko le ndawo inikwe yona. Ulondolozo kunye nokukhuselwa kwezilwanyana zasendle kuye kwahamba ngokubonelela ngeenkonzo zentlalo kuluntu lwasekhaya lwamaMaasai olwabelana ngomhlaba nezilwanyana zasendle.

Iminyaka engamashumi amathandathu ananye ukusukela oko yasekwayo, iNgorongoro ibizama ukwenza izabelo zayo, ibangela ukuba iZizwe eziManyeneyo zezeMfundo, iSayensi kunye neNkcubeko (i-UNESCO) zibhengeze iNdawo yoLondolozo njengeNdawo yoLondolozo lweNdalo kunye neNdalo.

Amakhaya asixhenxe amaMaasai aziwa njengee-bomas zenkcubeko aphuhliselwe imisebenzi yokhenketho lwenkcubeko ngaphakathi kwendawo yolondolozo ukuze kunikezelwe iinkonzo zenkcubeko kubakhenkethi abatyelele le ndawo. Oku kubandakanya ubucwebe kunye neentsimbi ezenziwe ekuhlaleni kwaye zathengiswa kubakhenkethi njengezikhumbuzo.

Abakhenkethi abatyelela la makhaya bahlawula isixa esikhulu semali njengemirhumo yokufumana inkcubeko yaseMaasai, ngaloo ndlela banegalelo ngqo kuluntu lwasekuhlaleni.

Ngoku, uluntu lwaseMaasai lujonga ukhenketho njengenye indlela yokwenza ingeniso ukuxhasa ubomi babo bemihla ngemihla ngaphandle kokuxhomekeka ngokupheleleyo kwimfuyo.

Abaphathi beGunya loLondolozo laseNgorongoro bakholelwa ukuba ubudlelwane obuhle noluntu luya kwenza ulondolozo lwezilwanyana zasendle kunye nophuhliso lwezokhenketho zihambelane kakuhle ngokwabelana ngokuthe ngqo phakathi koluntu lwasekhaya kunye norhulumente waseTanzania.

Ukwabelana ngokuthe ngqo kwengeniso yabakhenkethi phakathi kwabahlali bendawo kunye nabasemagunyeni bolondolozo phantsi korhulumente waseTanzania kudale uxolo kunye nemvisiswano phakathi kwabantu kunye nezilwanyana zasendle, okwenza abahlali babe ngabalondolozi kunye nabagcini bendalo.

Ngaphandle kweNdawo yoLondolozo yaseNgorongoro, izilwanyana zasendle zihlala ziyindawo ekhokelayo kubakhenkethi kunye nomthombo ophambili wengeniso yabakhenkethi eAfrika enesidingo esikhulu sokhuselo nolondolozo.

Ekuqwalaseleni umsebenzi obekekileyo kulondolozo lwezilwanyana zasendle e-Afrika, iiProjekthi zePolar ngokudibeneyo ne IBhodi yezoKhenketho ye-Afrika (i-ATB) zicwangciselwe ukubonisa i Umboniso wezoKhenketho waseAfrika Uthotho-2 ngentlanganiso yokusondeza kunye nabaPhathiswa bezoKhenketho abasi-8 abasuka kumazwe asibhozo ase-Afrika ukuxoxa ngemizamo yokulwa nokuzingela ngaphandle kwemvume kukhenketho lwaseAfrika.

Malunga nombhali

I-Avatar ye-Apolinari Tairo - eTN Tanzania

Apolinari Tairo-eTN eTanzania

Yabelana ku...